اختلال مسخ شخصیت چیست؟
اختلال مسخ شخصیت (Depersonalization Disorder) یک اختلال روانی است که با تجربه فرد از احساس جدایی از خود، بدن یا دنیای اطراف همراه است. این اختلال ممکن است با احساس دوری و جدایی از واقعیت و از دست دادن ارتباط با خود و دیگران همراه باشد. فرد مبتلا به این اختلال احساس می کند که خودش یا بدنش مانند یک شیء یا ربات است.
علائم دیگری که ممکن است با اختلال مسخ شخصیت همراه باشند عبارتند از:
- احساس غیر واقعی بودن یا غریبه بودن با خود، بدن یا دنیای اطراف
- احساس عدم هماهنگی با خود یا بدن خود
- احساس از دست دادن هویت یا شخصیت
- احساس نامناسبی در مورد خود یا دیگران
- احساس گیجی و سرگیجه
- احساس ناشی از دیدن خود در آینه که به نظر نامناسب یا غریبه به نظر می آید.
در ادامه به بررسی اختلال مسخ شخصیت پرداخته و روش های درمان آن را نیز مورد بررسی قرار می دهیم.
علائم اختلال مسخ شخصیت
علائم و نشانه های اختلال مسخ شخصیت(Depersonalization Disorder) عبارتند از:
احساس جدایی از واقعیت: فرد مبتلا به این اختلال احساس می‌کند که خودش، بدنش، دیگران و یا محیط پیرامونش واقعی نیستند یا خیالی هستند.
جدایی از خود و بدن: فرد مبتلا به این اختلال احساس می کند که از خود و بدنش جدا شده است و دیگر قابل ارتباط با آن‌ها نیست. این احساس ممکن است به شکلی شدید و ناگهانی رخ دهد.
احساس عدم هماهنگی: فرد احساس می کند که افکار، احساسات و عملکردهایش سازگار و هماهنگ نیستند.
کاهش احساسات: فرد با این اختلال ممکن است احساسات خود را کمتر از حد معمول تجربه کند و به نظر برای خود و دیگران سرد و بی احساس بنظر برسد.
احساس بی هویتی: فرد احساس می‌کند که هویت و شخصیت خود را از دست داده است و نمی تواند هویت خود را تشخیص دهد.
اختلالات شناختی: فرد با این اختلال ممکن است دچار اختلالات شناختی در مورد خود، دیگران و دنیای اطراف خود باشد.
افزایش اضطراب: فرد با ممکن است دچار اضطراب و نگرانی های بیش از حد در مورد این احساسات و علائم خودش باشد.
ناراحتی و افسردگی: فرد با این اختلال ممکن است دچار افسردگی و ناراحتی شدید شود و با افت خلقی روبرو شود.
این علائم ممکن است در موارد مختلف و با شدت متفاوت در افراد با اختلال دپرسونالیزاسیون دیده شود. برای تشخیص این اختلال و درمان آن، بهتر است با یک متخصص روان‌شناسی یا روان‌پزشک مشورت کنید.
اختلال مسخ شخصیت چطور تشخیص داده می شود؟
تشخیص اختلال مسخ شخصیت(Depersonalization Disorder) توسط یک متخصص روان شناسی یا روان‌پزشک با استفاده از مصاحبه کلینیکی و بررسی تاریخچه پزشکی و روانی فرد صورت می گیرد. در طول مصاحبه، متخصص سعی می کند به صورت دقیق علائم و نشانه هایی که فرد تجربه می کند را بررسی کند و میزان تأثیر این علائم بر زندگی و کیفیت زندگی فرد را بررسی کند. همچنین، متخصص ممکن است از ابزارهای روان‌پزشکی مانند پرسشنامه های ارزیابی و مصاحبه های ساختار یافته استفاده کند تا تشخیص دقیق‌تری برای اختلال دپرسونالیزاسیون داشته باشد. برای تشخیص این اختلال، باید حداقل دو علامت یا نشانه از آن به مدت حداقل شش ماه تجربه شده باشد و این علائم باید به حدی شدید باشند که کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند. همچنین، باید مطمئن شد که این علائم ناشی از مصرف مواد مخدر، داروهای خاص و یا بیماری هایی مانند فشار خون بالا یا اختلالات اعصاب و روان نیستند.
اختلال مسخ شخصیت به چه علت ایجاد می شود؟
دلایل دقیق ایجاد اختلال مسخ شخصیت(Depersonalization Disorder) هنوز به طور کامل مشخص نشده‌اند، اما برخی از عوامل زیر می توانند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند:
استرس و اضطراب: استرس و اضطراب می تواند به عنوان عامل روانی مهم در ایجاد این اختلال در نظر گرفته شوند. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که افرادی که تجربه استرس شدید و مداوم داشته اند، بیشتر به این اختلال در معرض هستند.
تجارب وحشتناک: تجربه وحشتناک و ناگوار مانند سانحه، تصادف، سوء مصرف مواد و… نیز می تواند به عنوان یکی از عوامل ایجاد این اختلال در نظر گرفته شود.
سابقه اختلالات روانی: افرادی که سابقه اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات خلقی و یا اختلالات شخصیتی دارند، بیشتر در معرض این اختلال هستند.
مصرف مواد مخدر: برخی از مواد مخدر مانند ماریجوانا، LSD و کوکائین می توانند عواملی در ایجاد این اختلال باشند.
اختلالات جسمی: برخی از اختلالات جسمی مانند اختلالات تیروئید، نارسایی کلیوی، سرطان و یا بیماری های قلبی می‌توانند به عنوان عواملی در ایجاد این اختلال در نظر گرفته شوند.
در کل، ایجاد اختلال مسخ شخصیت به علل متعددی نظیر عوامل روانی، فیزیکی و محیطی باشد. برای درمان این اختلال، بهتر است با یک متخصص روان‌شناسی یا روان‌پزشک مشورت کنید.
بروز اختلال در زنان و مردان
تحقیقات نشان داده‌اند که اختلال مسخ شخصیت در زنان و مردان با فراوانی مشابهی دیده می شود و هیچ تفاوت معناداری بین جنسیت ها در ابتلای به این اختلال وجود ندارد. به طور کلی، اختلال دپرسونالیزاسیون می تواند در هر سنی و در هر جنسیتی رخ دهد، اما بیشتر در سنین بین 15 تا 30 سال اتفاق می افتد. همچنین، این اختلال ممکن است در افرادی که سابقه اختلالات روانی دارند، بیشتر رخ دهد.
درمان اختلال مسخ شخصیت
درمان اختلال دپرسونالیزاسیون یا مسخ شخصیت (Depersonalization Disorder) شامل چندین روش مختلف است. در ادامه به مهمترین روش های درمانی این اختلال اشاره می کنیم:
مشاوره روان شناختی: مشاوره روان شناختی یکی از مهمترین روش های درمان اختلال مسخ شخصیت است. در این روش، فرد با یک متخصص روان‌شناسی به صورت یک به یک ملاقات می کند و در جریان نشست های مشاوره، به صورت تدریجی با احساسات و عواطف خود آشنا می شود و راه حل هایی برای مدیریت و کنترل این احساسات می آموزد.
درمان دارویی: در برخی موارد، ممکن است پزشک داروهایی را برای درمان اختلال مسخ شخصیت تجویز کند. این داروها شامل ضد اضطراب، ضد افسردگی و ضد روان‌پریشی هستند.
روش‌های تحریک مغزی: روش های تحریک مغزی مانند روش TMS (تحریک مغزی با پالس مغناطیسی) نیز برای درمان اختلال مسخ شخصیت استفاده می شوند. در این روش، با استفاده از پالس های مغناطیسی، فعالیت مغزی در مناطق مرتبط با این اختلال درمان می شود.
تغییر سبک زندگی: از جمله راهکارهایی که می‌توان در کنار درمان های دیگر از آن استفاده کرد، تغییر سبک زندگی می باشد. فعالیت هایی مانند ورزش، روش های رفع استرس و اضطراب مانند مدیتیشن و یوگا، افزایش ارتباط اجتماعی و دیدار با دوستان و خانواده و بهبود کیفیت خواب می تواند بهبود علائم این اختلال را تسریع کند.
در کل، درمان اختلال دپرسونالیزاسیون به هیچ عنوان آسان نیست و نیاز به صبر و همکاری فرد مبتلا با متخصصین روان شناسی و روان پزشکی دارد.
