اختلال اسکیزوفرنی چیست؟
اختلال اسکیزوفرنی یکی از بیماری های روان شناختی است که با تغییر در تفکر، احساسات و رفتار فرد همراه است. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است تجربه های واقعی و غیر واقعی را با هم تلفیق کنند. به همین دلیل ممکن است امور غیر واقعی و خیالی با واقعیت اشتباه گرفته شوند. علائم این بیماری ممکن است به صورت تدریجی و تداوم دار، یا ناگهانی و شدید ظاهر شوند. در ادامه به بررسی علائم این اختلال پرداخته و نکاتی را پیرامون روش های درمان آن مطرح خواهیم کرد.
علائم اسکیزوفرنی
علائم اختلال اسکیزوفرنی شامل تغییرات در تفکر، احساسات و رفتار فرد است. برخی از شایع ترین علائم این اختلال عبارتند از:
تاکید و تمرکز بر تصورات غیر واقعی: افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است تمرکز خود را بر تصورات نادرست و غیر واقعی مانند شایعات، توطئه‌ها و تصورات مبهم و خلاف واقع معطوف کنند.
توهم: توهم به معنای تجربه شنیداری، بصری، بویایی یا لمسی بی‌وجهه است که در واقع وجود ندارد، اما فرد مبتلا به اسکیزوفرنی احساس می‌کند که آن را واقعی می‌بیند.
افکار پراکنده: افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است دچار افکار پراکنده شده و نتوانند به خوبی بر روی یک موضوع تمرکز کنند.
ناهنجاری در رفتار: افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است در رفتار خود ناهنجاری نشان دهند. برخی از رفتارهای ناهنجاری شامل انزوا، بی تفاوتی، تکلم بی مورد و رفتار های خشن است.
ناتوانی در ارتباط با دیگران: افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است دچار مشکلاتی در ارتباط با دیگران شوند. برخی از این مشکلات شامل احساس دوری از جامعه، کندی در واکنش به احساسات دیگران و عدم توانایی در برقراری ارتباط کلامی و غیر کلامی با دیگران است.
ناتوانی در نگهداری شغل و روابط شخصی: افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است دچار مشکلاتی در نگهداری شغل و روابط شخصی شوند. این مشکل می‌تواند به دلیل افکار پراکنده، ناتوانی در ارتباط با دیگران و ناتوانی در تعامل با محیط اجتماعی باشد.
اختلال اسکیزوفرنی چطور تشخیص گذاری می شود؟
تشخیص اختلال اسکیزوفرنی توسط متخصصین روانپزشکی انجام می شود. برای تشخیص این بیماری، پزشک ممکن است از چندین روش استفاده کند که شامل موارد زیر می‌شود:
مصاحبه با بیمار: پزشک با بیمار مصاحبه می کند و سعی می کند تجربیات و علائمی که فرد دارد را بررسی نماید.
ارزیابی روانپزشکی: این ارزیابی شامل ارزیابی روانپزشکی جامع است که شامل تاریخچه پزشکی، تاریخچه خانوادگی، تاریخچه روانشناختی و بررسی علائم فعلی بیمار می شود.
تست های روانشناختی: برخی تست های روانشناختی می تواند به پزشک در تشخیص اختلال اسکیزوفرنی کمک کند.
تست های تصویربرداری: برخی تست های تصویربرداری مغز می تواند به پزشک در تشخیص اختلال اسکیزوفرنی کمک کند.
ارزیابی توهم ها: برای تشخیص توهم ها، پزشک می تواند از تست های واقعیت آزمایی استفاده کند.
ارزیابی نشانه های اختلال: برخی نشانه‌های اختلال اسکیزوفرنی شامل توهم، افکار پراکنده، ناهنجاری در رفتار و ناتوانی در ارتباط با دیگران هستند. پزشک باید این نشانه‌ها را بررسی کند تا بتواند به تشخیص درست برسد.
بروز اختلال در زنان و مردان
اختلال اسکیزوفرنی در زنان و مردان نسبتاً شایع است ولی به طور کلی، این بیماری در مردان بیشتر از زنان دیده می شود. بررسی ها نشان می دهد که حدود 1 درصد جمعیت جهان از اختلال اسکیزوفرنی رنج می برند و این بیماری در مردان بیشتر از زنان دیده می شود. با این حال، علت دقیق این تفاوت در بروز این بیماری میان جنسیت ها هنوز مشخص نیست. برخی پژوهش ها نشان می دهند که عوامل ژنتیکی و هورمونی ممکن است در بروز اختلال اسکیزوفرنی نقش داشته باشند. همچنین، تحقیقات نشان داده‌اند که زنان دارای اختلال اسکیزوفرنی ممکن است شدت علائم روانشناختی کمتری نسبت به مردان داشته باشند، اما نیاز به بررسی بیشتر در این زمینه وجود دارد. در کل، هر دو جنسیت می توانند در معرض خطر ابتلا به اختلال اسکیزوفرنی باشند و درمان این اختلال برای هر دو جنسیت نیازمند رویکرد های درمانی مناسب است.
روش های درمان اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی یک اختلال روانی جدی در است که برای درمان آن از روش های مختلفی استفاده می شود. روش های درمان اسکیزوفرنی عبارتند از:
مداخلات دارویی: مصرف داروهای ضد روانپریشی یا ضد روانپریشی نسل دوم مانند ریسپریدون و آریپیپرازول از راه های اصلی درمان اسکیزوفرنی است. این داروها بر نشانه های مثبت و منفی تاثیر گذاشته و وضعیت بیمار را به طرز چشمگیری بهبود می بخشد.
روان درمانی: روان درمانی نوعی مداخله روانشناختی است که به فرد کمک می کند نشانه‌ها و بیماری را کنترل کند. انواع روان درمانی مانند درمان شناختی رفتاری و حمایتی برای اسکیزوفرنی استفاده می شود.
خانواده درمانی: در این روش خانواده بیمار به منظور مدیریت بهتر بیماری آموزش می بینند. این کمک می کند که فرد در محیط مناسب تری زندگی کند.
آموزش مهارت های زندگی: به بیماران مهارت هایی آموزش داده می شود تا بتوانند زندگی روزمره را مدیریت کنند. مهارت هایی مثل مهارت های اجتماعی، ارتباطی و حل مسئله.
پشتیبانی روانی: پشتیبانی روانی، برقراری ارتباط و داشتن روابط اجتماعی مناسب به فرد کمک می کند تا بیماری خود را به شکل موثرتری مدیریت کنند.
RTMS : یک روش غیرقابل برگشت برای درمان اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب است. با این حال، کاربردهای RTMS برای درمان اسکیزوفرنی هنوز در مراحل ابتدایی است. تحقیقات محدودی درباره کاربرد RTMS در درمان اسکیزوفرنی انجام شده است و نتایج آن‌ها نشان داده است که این روش می تواند به بهبود علائم اسکیزوفرنی در برخی از بیماران منجر گردد.
این روش ها به عنوان روش های اصلی درمان اسکیزوفرنی شناخته می شوند که معمولا به صورت تلفیقی و مکمل برای بهبود بیشتر استفاده می شوند.
