اختلال کم توجهی/ بیش فعالی ADHD
این اختلال ، یک اختلال روانپزشکی است که کودکان، نوجوانان و حتی بزرگسالان سراسر جهان را مبتلا کرده و مشخصه آن الگوی کاهش پایدار توجه، و افزایش تکانشگری و بیش فعالی است. این اختلال حدود 5 تا 8 درصد کودکان سنین مدرسه را مبتلا می کند و 60 تا 85 این افراد، در نوجوانی نیز واجد علایم اختلال ADHD می باشند و تا 60 درصد آنها علایمشان تا بزرگسالی ادامه می یابد. ADHD در پسرها 2 تا 9 برابر از دخترها شایع تر می باشد. این اختلال معمولا تا سن سه سالگی شروع می شود اما به جز موارد شدید عموما تا زمانی که کودک وارد کودکستان نشده، تشخیص داده نمی شود.
شواهد نقش چشمگیر عوامل ژنتیکدر بروز این اختلال را نشان می دهند.
کودکان، نوجوانان و بزرگسالان دچار این اختلال اغلب تخریب فابل توجهی در کارکرد تحصیلی و نیز موقعیت های بین فردی و اجتماعی نشان می دهند. این اختلال اغلب با موارد دیگری مانند اختلالات یادگیری، اضطرابی، خلقی و یا اختلال رفتار ایذایی همراه می باشد.
مهمترین عامل در ایجاد اختلال بیش فعالی/کم توجهی، ژنتیک و وراثت می باشد و احتمال بروز این اختلال در خواهر و برادرهای کودک مبتلا تا 8 برابر جمعیت عمومی می باشد. تا 70 درصد این کودکان دارای یک اختلال روانپزشکی دیگر مانند اختلال یادگیری، اختلالت اضطرابی،اختلالات خلقی، اختلال سلوک و یا در سنین بالاتر مصرف مواد هستند. ازعوامل محیطی مانند تولد زودرس، مواجهه با عفونت در دوران جنینی و … نیز به عنوان عوامل تاثیرگذار در ابتلا به این اختلال نام برده شده است.
کودکان مبتلا به این اختلال قادر به انجام دستورالعمل ها نبوده و نیازمند توجه بیشتری از معلمین می باشند. آنها در خانه اغلب از خواسته های والدین پیروی نمی کنند و ممکن است حتی برای انجام تکالیف ساده لازم شود والدین چندین بار به آنها تذکر دهند. این کودکان تکانشی عمل می کنند و دچار بی ثباتی هیجانی بوده و تحریک پذیر می باشند. کودکان مبتلا ممکن است در هماهنگی حرکتی و کپی کردن متناسب با سن مشکل داشته باشند. این کودکان ممکن است نتوانند منتظر نوبت خود بشوند و به جای دیگران صحبت کنند و یا پاسخ دهند. و در تعویق انداختن ارضا خود و خواسته های خود ناتوان هستند و اغلب مستعد حادثه می باشند.
از خصوصیات این کودکان می توان موارد زیر را نام برد: بیش فعالی، نقص توجه و عدم توجه به جزییات، اغلب به نظر می رسد در هنگام صحبت با وی، گوش نمی دهد، ناتوانی در تمام کردن تکالیف، تمرکز ضعیف، تکانش گری، ضعف در سازمان دهی امور خود، اشکال در نگه داری منظم اشیا و متعلقات شخصی،مدیریت زمانی ضعیف، عدم انجام امور در موعد مقرر، گم کردن وسایل، به راحتی حواس آنها با محرک های خارجی پرت می شود، فراموشکاری در انجام کارهی روزمره، از جا پریدن در کلاس، تکان خوردن بر روی صندلی، انجام بازی های پر سر و صدا، پرحرفی، پریدن در میان صحبت دیگران، عدم تحمل انتظار و ایستادن در صف و رعایت نوبت، استفاده از وسایل دیگران بدون اجازه آنها، اختلال حافظه و تفکر،
علایم ذکر شده در بیش از یک محل و یا موقعیت دیده می شوند به عنوان مثال هم در منزل و هم در مدرسه
سیر این اختلال بسیار متغیر است. علایم در 60 تا 85 درصد موارد تا نوجوانی و در 60 درصد موارد تا بزرگسالی ادامه یابند. و در 40 درصد موارد علام در زمان بلوغ و یا اوایل بزرگسالی فروکش می کنند. پرتحرکی معمولا اولین علامتی است که برطرف می شود و نقص توجه و حواس پرتی آخرین علامت. کودکانی که علایمشان تا دوران نوجوانی دوام دارد، خطر ابتلا به سلوک و بدنبال آن خطر سوئ مصرف مواد وجود خواهد داشت.
