اختلالات پارافیلیک
رابطه جنسی یکی از قسمت های طبیعی و ضروری زندگی انسان سالم به شمار می آید. اما داشتن تخیلات و افکار جنسی ناهنجار و غیر متعارف، به عنوان یک امر عادی تلقی نمی شود. اختلالات پارافیلیک – که به عنوان انحرافات جنسی نیز شناخته می شوند – به همین شرایط اشاره دارند. در اصل، فرد مبتلا به پارافیلیا افکار مکرر و مزاحمی را تجربه می کند که موضوعات آن ها رابطه جنسی با کودکان، اشیا یا رابطه جنسی بدون رضایت طرف مقابل است. در این وضعیت، فرد رفتار هایی را از خود بروز می دهد که می تواند به خود یا دیگران آسیب وارد نماید. مشخصه اصلی این دسته از اختلالات، تمایلات جنسی غیر عادی فرد است که فرد را به شدت درگیر کرده و در زندگی عادی او اخلال ایجاد می کند. در ادامه اختلالات پارافیلیک را مورد بحث قرار داده و به شیوه های درمان آن خواهیم پرداخت.
علائم و نشانه های اختلال پارافیلیک
در ابتدا لازم است تا این نکته را مورد توجه قرار دهیم که پارافیلیا و اختلالات پارافیلیک از یکدیگر متمایز هستند. در اصل، پارافیلیا ممکن است به شکلی بروز پیدا کند که هیچ ناراحتی و آسیبی را برای خود فرد یا دیگران ایجاد نکند. در این وضعیت می توانیم پارافیلیا را به عنوان یک شرایط بی خطر در نظر بگیریم. اما اگر این افکار و تمایلات به رفتار آسیب زا یا ناراحت کننده منجر شود، آن را در دسته اختلالات پارافیلیک دسته بندی می کنیم. معمولا اختلالات پارافیلیک به واسطه علائم زیر شناخته می شوند:
- احساس ناراحتی و پریشانی که از تمایلات، علایق و رفتار جنسی فرد ناشی می شود
- تجربه تمایل جنسی که ناراحتی یا آسیب فیزیکی را برای فرد دیگری ایجاد می کند
- تمایل به داشتن رابطه جنسی با افرادی که راضی به برقراری رابطه نبوده یا نمی توانند رضایت یا عدم رضایت خود را ابراز کنند(مانند کودکان)
انواع اختلالات پارافیلیک
به طور کلی می توان اختلال پارافیلیا را به ۸ دسته رایج تقسیم بندی کرد که آن ها را مورد بررسی قرار می دهیم:
اختلال یادگارخواهی(Fetishism): مشخصه اصلی این اختلال این است که فرد برای کسب لذت جنسی، از اشیای بی جان استفاده کرده و آن را لازمه لذت خود می داند. برای مثال، ممکن است فرد برای کسب لذت جنسی، بر روی یکی از اندام های غیر جنسی بدن(مانند دست یا پا) متمرکز شود. فتیش غذا، دست، پا و زیر بغل به عنوان رایج ترین فتیش ها در بین این افراد شناخته می شوند. برای مطالعه بیشتر پیرامون اختلال یادگارخواهی کلیک کنید.
اختلال مالش دوستی(Frotteurism): مشخصه اصلی این اختلال این است که فرد تمایل دارد، برای کسب لذت جنسی، آلت تناسلی خود را به فردی بمالد که رضایتی از این بابت ندارد. برای تشخیص این اختلال باید اطمینان حاصل شود که فرد تمایل بسیار شدیدی برای انجام این کار دارد. این نوع پارافیلیا به عنوان یک اختلال نادر شناخته می شود که اطلاعات کمی پیرامون آن مطرح می شود. برای مطالعه بیشتر پیرامون اختلال مالش دوستی کلیک کنید.
اختلال سادیسم جنسی(Sexual Sadism): مشخصه اصلی این اختلال این است که فرد برای کسب لذت جنسی، درد جسمی یا روانی برای دیگران به وجود می آورد. برای مثال ممکن است فرد بیمار، در حین رابطه جنسی رفتار های خشونت آمیز از خود نشان داده یا با الفاظ تحقیر آمیز یا توهین آمیز با شریک جنسی خود صحبت کند. برای مطالعه بیشتر پیرامون اختلال سادیسم جنسی کلیک کنید.
اختلال نمایشگری(Exhibitionism): افراد مبتلا به این اختلال تمایل دارند تا آلت تناسلی خود را به افراد دیگر(غریبه) نشان دهند و این عمل بدون رضایت آن ها اتفاق می افتد. این اختلال در اغلب اوقات در بین مردان بروز پیدا می کند. برای مطالعه بیشتر پیرامون اختلال نمایشگری کلیک کنید.
اختلال پدوفیلیا(Pedophilia): مشخصه اصلی این اختلال این است که فرد تمایل شدیدی به رابطه جنسی با کودکان از خود نشان می دهد. به همین جهت، برخی این اختلال را به عنوان اختلال بچه بازی نیز معرفی می کنند. افراد مبتلا عمدتا افکار، تخیلات و رفتار جنسی شدید و مکرری دارند که به کودکان و افراد نابالغ معطوف می شود. در این وضعیت ناراحتی و آسیب قابل توجهی برای فرد ایجاد خواهد شد. برای مطالعه بیشتر پیرامون اختلال پدوفیلی کلیک کنید.
اختلال مازوخیسم جنسی(Sexual Masochism): این اختلال دقیقا نقطه مقابل سادیسم جنسی به شمار می آيد. از این لحاظ که فرد از تحقیر شدن، ضرب و شتم و رفتار های خشونت آمیزی که در حین رابطه جنسی با او انجام می شود، تحریک شده و لذت جنسی کسب می کند. برای مطالعه بیشتر پیرامون اختلال مازوخیسم جنسی کلیک کنید.
اختلال تماشاگری جنسی(Voyeurism): فرد مبتلا به این اختلال، تمایل شدید و مکرر دارد تا بدن برهنه دیگران را بدون رضایت آن ها و به صورت مخفیانه تماشا کند. در برخی موارد نیز ممکن است فرد درگیر با این اختلال تمایل داشته باشد تا فرد دیگری را در حین فعالیت جنسی تماشا کند. برای مطالعه بیشتر پیرامون اختلال تماشاگری جنسی کلیک کنید.
اختلال مبدل پوشی(Transvestism): فرد مبتلا به این اختلال تمایل دارد تا لباس جنس مخالف خود را بپوشد و این عمل موجب تحریک جنسی و برانگیختگی او خواهد شد. البته پوشیدن لباس جنس مخالف تنها به عنوان یک تمایل است که موجب لذت جنسی می شود و فرد بیمار هیچ علاقه برای تغییر جنسیت از خود نشان نخواهد داد. برای مطالعه بیشتر پیرامون اختلال مبدل پوشی کلیک کنید.
بروز اختلال در زنان و مردان
به شکل کلی، اغلب اختلالات پارافیلیک در مردان شیوع بیشتری داشته و مردان بیش از زنان با این اختلالات روبرو می شوند. البته طبیعی است که آمار دقیقی از بروز این اختلالات در دسترس نیست و اغلب افراد این موضوعات را از دیگران پنهان می کنند. تنها در مواردی آمار این اختلال ثبت میگردد که فرد به دلیل رفتار های خشونت آمیز و سادیسمی، با قانون دست به گریبان می شود. پارافیلیا با علائم نسبتا یکسانی در هر دو جنس بروز پیدا می کند و تفاوتی خاصی در این زمینه دیده نشده است.
درمان اختلال پارافیلیا
درمان اختلالات پارافیلیک به فرد و نحوه بروز علائم او ارتباط دارد. اما به صورت کلی، روانپزشکان و متخصصان سلامت روان از روش های زیر برای درمان این اختلال استفاده می کنند:
دارو درمانی: اگرچه هیچ داروی اختصاصی برای درمان پارافیلیا وجود ندارد، اما به طور معمول، دارو های آنتی آندروژن به عنوان خط اول درمان دارویی به شمار می آيند. این دسته داروها کمک می کنند تا با کاهش میزان تستوسترون، میل جنسی نیز به طرز قابل توجهی کاهش پیدا کند. در برخی از موارد نیز می توان از مهارکننده های بازجذب سروتونین برای بهبود این بیماران استفاده می شود. همچنین استفاده از دارو برای درمان اختلالات همزمان با پارافیلیا، می تواند به کاهش علائم منجر شود.
روان درمانی: شیوه های مختلف روان درمانی، مخصوصا درمان شناختی رفتاری، جزو درمان هایی است که می توان آن را برای اغلب اختلالات پارافیلیک بکار برد. پژوهش ها نشان داده اند که جدای از شدت علائم بیمار، روان درمانی می تواند موجب بهبودی این بیماران شود.
